Ai có kinh cũng đến ngày mãn hạn. Vấn đề chỉ là sớm muộn, êm xuôi hay trục trặc. Hội chứng mãn kinh tất nhiên không là bệnh mới thấy trong thế kỷ 21 vì đã có mặt trên trái đất khoảng 50 năm sau ngày lọt lòng của người phụ nữ đầu tiên. Nhưng bệnh đã từ lâu được Tổ Chức Y Tế Thế Giới xếp vào nhóm “bệnh thời đại” chẳng qua vì bệnh đến thời này bỗng hung mãnh khó lường do:
· bệnh kéo dài hơn ngành y ngày xưa phỏng đoán
· bệnh nhân sớm vướng bệnh hơn đàn chị của hai mươi năm trước
· bệnh có nhiều di chứng phức tạp hơn xưa dù không thiếu thầy thuốc chuyên khoa
Nếu trước đây việc điều trị hội chứng mãn kinh tưởng chừng như đơn giản theo kiểu hễ thiếu thì bù với nội tiết tố phái nữ thì chuyện đó đã từ lâu không còn thuận buồm xuôi gió từ khi thầy thuốc phát hiện phản ứng phụ quá sức nghiêm trọng của thuốc nội tiết tố. Bệnh nhân ở nhiều nước phương Tây chỉ được điều trị bằng thuốc nội tiết tố trong trường hợp bất khả kháng sau khi thầy thuốc chuyên khoa hội chẩn và đồng tình với liệu pháp. Bên ta thế nào, nói thêm chỉ e mích lòng.
Khổ thân cho nhiều bà vì quả thật không giai đoạn nào căng thẳng và phức tạp cho bằng thời kỳ mãn kinh. Bên cạnh tình trạng trầm cảm xuất phát từ cảm giác bẽ bàng của người tưởng mình không còn là đàn bà, dao động nội tiết tố trong thời kỳ tiền và hậu mãn kinh, nếu không được phát hiện và điều chỉnh kịp thời, chính là đòn bẩy của nhiều bệnh lý nghiêm trọng vì nội tiết tố bao giờ cũng hoạt động trong thế tương tác. Nội tiết tố giới tính, estrogen, progesteron và testosteron, một khi rối loạn bao giờ cũng kéo theo mất quân bình trong mối tương quan với nhiều tuyến khác như tuyến yên, tuyến giáp, tuyến phó giáp trạng, tuyến thượng thận… Đó là điều kiện thuận tiện cho nhiều bệnh chứng nghiêm trọng có cơ thành hình, từ trầm cảm bước qua loãng xương cho đến ung thư, trong số đó đứng đầu bảng phong thần trước sau vẫn là ung thư vú! Do đó, bên cạnh chuyện chú trọng nhiều hơn vào tâm tình của nạn nhân, cần khẩn trương tiến hành biện pháp tầm soát ung thư, thay vì chỉ theo dõi loãng xương theo lời đường mật của quảng cáo, khi kỳ kinh bắt đầu đến hẹn không lên, hoặc có đến nhưng trễ giờ như ăn đám cưới, trước khi vắng bóng.
Thêm một điểm quan trọng. Nếu tưởng hội chứng mãn kinh chỉ xuất hiện khi quá tuổi trung niên thì lầm. Nhiều công trình nghiên cứu trong thời gian gần đây cho thấy rối loạn nội tiết tố giới tính, với triệu chứng y như trong trường hợp mãn kinh, lại thường gặp ở nhiều phụ nữ hãy còn rất trẻ!, vẫn còn đường kinh nhưng trục trặc theo kiểu hoặc trễ kinh, hoặc rong kinh. Số đối tượng này đương nhiên cũng rất cần được chẩn đoán chính xác và điều trị kịp thời, không chỉ vì trở ngại trong sinh hoạt đời thường, như đau bụng kinh, mụn trứng cá…, mà vì nguy cơ loãng xương và ung thư vú thậm chí cao hơn ở người mãn kinh đúng tuổi! Đa số quý cô nương đang có vấn đề với nội tiết tố dưới hình thức rối loạn kinh nguyệt lại ít khi chịu đến thầy thuốc đúng lúc, phần vì mắc cỡ, phần vì xem thường. Muốn trở tay cho kịp, cần kết hợp biện pháp theo dõi nội tiết tố bằng xét nghiệm sinh hóa, thay vì chỉ dựa vào máy siêu âm, trong chương trình khám sức khỏe định kỳ cho phụ nữ còn trong độ tuổi lao động để cả hai, thầy thuốc lẫn bệnh nhân, đừng quên chuyện tuy nhỏ nhưng khó nhớ!
Tiền hung hậu kiết. May cho nạn nhân của hội chứng mãn kinh là đa số thầy thuốc hiện nay hiểu rõ về tác dụng tương tự nội tiết tố nhưng an toàn hơn nhiều của hoạt chất trong thực vật, như nhóm isoflavon trong đậu nành, tảo spirulina, đương quy, ích mẫu… Nếu so sánh một cách tương đối, tảo Spirulina có ưu thế về mặt ứng dụng hơn các dược liệu thiên nhiên khác, vì bên cạnh hoạt chất có công năng tương tự nội tiết tố, thành phần sinh tố và khoáng tố trong tảo là cơ sở để triển khai tác dụng toàn diện trên trục thần kinh – nội tiết – biến dưỡng rất nhạy cảm của nạn nhân. Thêm vào đó, sắt, canxi, B12, acid folic, arginin, lysin… trong tảo Spirulina là điều kiện sinh học thuận lợi để chống thiếu máu cho người rong kinh, như đã được xác minh qua nghiên cứu trên lâm sàng.
Hội chứng mãn kinh tuy là thực tế phải chấp nhận cho tất cả phụ nữ nhưng giải pháp lại không quá phức tạp nếu thầy thuốc lẫn bệnh nhân đều hiểu cách vận dụng phương tiện độc đáo sẵn có của thiên nhiên. Tảo Spirulina là một dẫn chứng cụ thể.
Bác sĩ Lương Lễ Hoàng.
Trả lời